Rritja e aktivitetit fizik midis evropianëve mund t’i kursejë vendeve të BE-së 8 miliardë euro në vit, vlerësuan Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) dhe Organizata për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik (OECD) në raportin e tyre të botuar të premten (17 shkurt).
Studimi “Step up! Trajtimi i barrës së aktivitetit të pamjaftueshëm fizik në Evropë” zbuloi se rritja e aktivitetit fizik mund të parandalonte gjithashtu mijëra vdekje të parakohshme. Por me vetëm gjysmën e evropianëve aktivë fizikisht, sipas studimit të fundit të Eurobarometrit, kjo do të nënkuptonte mobilizimin e një pjese të konsiderueshme të popullsisë.
“Tani, ne kemi të dhëna shumë të mira se çfarë mund të arrihej nëse të gjithë në Evropë do të ishin fizikisht aktivë dhe do të përmbushnin rekomandimet e OBSH-së”, tha Hans Kluge, Drejtor i OBSH-së për Evropën, gjatë eventit së nisjes të premten (17 shkurt).
Modelimi tregoi se të paktën 150 minuta aktivitet fizik me intensitet të moderuar në javë, që është rekomandimi minimal i OBSH-së, mund të parandalojë më shumë se 10000 vdekje të parakohshme në BE çdo vit. Për më tepër, deri në vitin 2050 në BE do të parandalohen 11.5 milionë raste të reja të sëmundjeve jo të transmetueshme (SKD), tha OBSH në deklaratën e tyre për shtyp.
Kjo përfshin 3.8 milionë raste të sëmundjeve kardiovaskulare, 3.5 milionë raste të depresionit, gati 1 milionë raste të diabetit të tipit 2 dhe më shumë se 400,000 raste të llojeve të ndryshme të kancerit.
Për më tepër, një €1 e investuar në aktivitet fizik gjeneron një kthim pothuajse të dyfishtë prej €1.7 në përfitime ekonomike. Në njoftimet e tyre për shtyp, OBSH tha se nëse vendet e BE-së do të trajtonin kolektivisht pasivitetin fizik në të gjithë popullsinë e tyre, ata do të kursenin gati 8 miliardë euro në vit – më shumë se shpenzimet totale vjetore të kujdesit shëndetësor të Lituanisë dhe Luksemburgut së bashku.
Dyfishimi i kohës për aktivitet fizik me intensitet të moderuar në 300 minuta në javë do të rezultonte në një ndikim dy deri në trefish në nivelin e popullsisë. Kjo barazohet me 30,000 vdekje të parakohshme në vit, dhe 27 milionë raste të reja të NCD të parandaluar gjatë 30 viteve dhe duke reduktuar shpenzimet e kujdesit shëndetësor me 17 miliardë euro në vit.
“Raporti ofron dëshmi se investimi në politika që promovojnë aktivitetin fizik përmirëson jo vetëm mirëqenien individuale dhe shëndetin e popullatës, por gjithashtu paguan dividentë ekonomikë”, tha Kluge.
Gati gjysma e evropianëve nuk ushtrojnë
Pavarësisht gamës së gjerë të përfitimeve shëndetësore, një në tre të rritur evropianë nuk i përmbush nivelet e rekomanduara të aktivitetit fizik, zbuloi sondazhi më i fundit i Eurobarometrit me mbi 25,000 evropianë, i cili u botua në shtator 2022.
Sondazhi tregoi se deri në 45% nuk ushtrohen kurrë ose nuk marrin pjesë në aktivitet fizik. Më pak se 40% luajnë sport ose ushtrojnë të paktën një herë në javë ose më shumë, ndërsa gati 20% ushtrojnë më pak se një herë në javë. Krahasuar me sondazhet e viteve të kaluara, u zbulua se gjatë pandemisë COVID-19, gjysma e evropianëve ulën nivelet e aktivitetit të tyre apo edhe ndaluan fare.
“Evropianët thjesht nuk lëvizin mjaftueshëm”, tha Ulrik Knudsen, zëvendës sekretari i përgjithshëm i OECD, gjatë nisjes.
Situata në të gjithë bllokun nuk është e njëjtë: mesatarisht, katër në dhjetë të rritur në BE ushtrojnë rregullisht, por në Finlandë, më shumë se dy të tretat e të rriturve bëjnë sport ose stërvitje çdo javë; në vendet e tjera, kjo është një në pesë.
Sipas të anketuarve, pengesa kryesore për të qenë aktiv është mungesa e kohës e ndjekur nga mungesa e motivimit ose thjesht mungesa e interesit për sportin. Ndërkohë, arsyeja kryesore për të qenë aktiv është përmirësimi i shëndetit, e ndjekur nga dëshira për të rritur nivelet e fitnesit dhe për të gjetur mënyra për t’u çlodhur.
Për më tepër, gratë dhe të moshuarit kanë më pak gjasa të bëjnë sporte ose stërvitje të rregullta. Midis 15-24-vjeçarëve, 73% e meshkujve marrin pjesë të paktën çdo javë në sport ose ushtrime, krahasuar me 58% të femrave.
“Ne duhet të komunikojmë më mirë përfitimet e të qenit aktiv. Përsëri, jo vetëm përfitimet fizike, por përfitimet për shëndetin mendor, “tha Kluge.
Veprimi i politikës
Në deklaratën për shtyp pas publikimit të sondazhit të Eurobarometrit, Komisionerja e Inovacionit Mariya Gabriel tha: “është thelbësore të vazhdojmë dhe të shtojmë përpjekjet tona për të promovuar aktivitetin fizik, stilet e jetesës së shëndetshme dhe vlerat universale, nga barazia gjinore te përfshirja, përmes sportit”.
Komisioni po promovon përfitimet e sportit për mirëqenien fizike dhe mendore gjatë Javës Evropiane vjetore të Sportit. Për më tepër, nisma HealthyLifestyle4All u linçua në shtator 2021 si një fushatë dyvjeçare për të lidhur sportin dhe stilin e jetës aktive me shëndetin, ushqimin dhe politika të tjera.
“Ne kemi arritur tashmë miliona njerëz përmes iniciativave tona, por Eurobarometri i sotëm na tregon se ne duhet të vazhdojmë të gjejmë mënyra të reja për të motivuar evropianët që të aktivizohen,” tha nënkryetari i European Way of Life, Margaritis Schinas.
Duke krahasuar situatën me vitin 2017, disa vende panë rritje të konsiderueshme në sasinë e aktivitetit fizik të praktikuar nga të rriturit. Për shembull, në Republikën Çeke, përqindja e njerëzve që ushtrojnë sport çdo javë u rrit me 12% ndërsa aktivitetet e tjera fizike u rritën me 2%.
Në Austri, Lituani, Slloveni, Republikën Sllovake, Luksemburg dhe Finlandë, pjesëmarrja në forma të tjera të aktivitetit fizik gjithashtu u rrit ndjeshëm. Portugalia, nga ana tjetër, pa pjesëmarrjen në të dyja format e aktivitetit fizik në rënie, ndërsa pjesëmarrja në sport dhe ushtrime u ul ndjeshëm në Poloni, Hungari, Belgjikë, Gjermani, Danimarkë dhe Suedi.
“Ndryshimi i sjelljeve nuk është kurrë i lehtë. Të gjithë e dimë se për t’i bërë njerëzit të lëvizin, duhet të rrisim ndërgjegjësimin për rëndësinë e aktivitetit fizik. Ne duhet t’i informojmë njerëzit se si, kur dhe çfarë dhe ku”, përfundoi Knudsen.
